Uçakların gökyüzünde iz bırakmasının sebebi, genellikle “contrail” (kısa adıyla “kondensasyon izi”, "kuyruk izi" veya “buhar izi”) olarak bilinen bir fenomendir. Bu izler, uçak motorlarının egzozundan çıkan su buharının soğuk atmosferde yoğunlaşarak buz kristallerine dönüşmesi sonucu oluşur.
Uçaklar yüksek irtifalarda uçarken, motorları yanma işlemi sırasında karbondioksit, su buharı ve diğer gazları atmosfere salar. Bu su buharı, atmosferin üst katmanlarındaki düşük sıcaklıklarla karşılaştığında hızla soğur ve yoğunlaşarak küçük su damlacıkları veya buz kristalleri haline gelir. Bu damlacıklar ve kristaller, uçağın arkasında beyaz bir iz oluşturur.
Contrail oluşumu şu faktörlere bağlıdır:
1. Hava Sıcaklığı ve Nem: Contrail oluşumu için hava sıcaklığının çok düşük (genellikle -40°C veya daha soğuk) ve nemin yüksek olması gereklidir. Yüksek irtifalarda bu şartlar sıkça bulunur.
2. Uçak Motorları: Uçak motorlarının yanma işlemi sırasında üretilen su buharı, bu izlerin oluşumunda ana rolü oynar.
3. Atmosferik Basınç: Yüksek irtifalarda atmosferik basınç daha düşüktür, bu da su buharının daha kolay yoğunlaşmasına katkıda bulunur.
Contrail izleri bazen kısa sürede kaybolabilir veya atmosferik koşullara bağlı olarak uzun süre kalıcı olabilir. Ayrıca, bu izler güneş ışığını yansıtarak veya emerek iklim üzerinde de bir miktar etki yapabilir.
