Avusturya, Romanya ve Bulgaristan'ın pasaportsuz Schengen Bölgesi'ne katılımı konusunda uzun zamandır uyguladığı vetoyu kaldırmayı kabul etti. İki Doğu Avrupa ülkesi yıllardır bu yönde çaba sarf ediyor ancak Viyana'nın vetosuyla karşılaşıyordu.
Bu gelişme cuma günü öğleden sonra, Romanya, Bulgaristan ve Avusturya İçişleri Bakanları ile Budapeşte'de bir toplantı düzenleyen AB Konseyi dönem başkanı Macaristan tarafından duyuruldu.
Macar bir sözcü, üç bakanın Schengen'e tam üyeliğin önünü açacak bir "ortak anlaşma" imzaladıklarını söyledi. Açıklamada üç ülke arasında düzensiz göç ve sığınma taleplerinin engellenmesinde kaydedilen "ilerleme" vurgulanırken, reddedilen başvuru sahiplerinin sınır dışı edilmelerinin hızlandırılması taahhüdü de yer alıyor.
Anlaşma pratikte, kalan son engel olan iç kara sınırlarındaki kontrollerin kaldırılması anlamına geliyor. Bu yılın başlarında Viyana tarafından verilen ilk tavizle deniz ve hava sınırlarındaki pasaport kontrolleri kalıcı olarak kaldırılmıştı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Romanya ve Bulgaristan'ın Schengen bölgesine "tamamen ait olduğunu" söyleyerek haberi memnuniyetle karşıladı.
Von der Leyen "2025'te Schengen'in daha da güçlendiğini görelim," dedi.
Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola da aynı şekilde olumlu konuştu ve "daha güçlü bir Schengen daha güçlü bir Avrupa demektir," dedi.
Budapeşte anlaşmasının hayata geçirilebilmesi için üye devletler tarafından oy birliğiyle onaylanması gerekiyor ki bu sürecin sorunsuz geçmesi bekleniyor.
Bakanlar toplantısına katılan Avrupa Komisyonu'nun İçişlerinden Sorumlu Üyesi Ylva Johansson, oylamanın 12-13 Aralık tarihlerinde yapılacağını ve 1 Ocak itibarıyla kara sınırlarındaki kontrollerin tamamen kaldırılacağını "umduğunu" söyledi.
Johansson sosyal medya hesabından yayınladığı video mesajında "Bu harika bir an," dedi.
Romanya ve Bulgaristan'ın 450 milyon kişiyi ve üye devletlerin büyük çoğunluğunu kapsayan Schengen Bölgesi'nin dışında bırakılması, iki ülke ile Avusturya arasında sürekli bir sürtüşme kaynağı oldu.
Viyana, düzensiz göçmenlerin gelmeye devam etmesinin Schengen'in "çalışmadığının" ve daha fazla genişlemenin gerekli olmadığının kanıtı olduğunu söyledi. Bükreş ve Sofya ise her yıl binlerce göçmenin düzensiz olarak bloğa girdiği Batı Balkan rotasının bir parçası olmadıklarını savunarak bu iddiaya karşı çıktı.
Brüksel bu iki ülkenin tekliflerini güçlü bir şekilde destekledi. Schengen adaylıklarını değerlendirmekle görevli Avrupa Komisyonu 2011'den bu yana Romanya ve Bulgaristan'ın katılmaya "hazır" olduğu konusunda ısrar ediyor ve Avusturya'nın vetosunu kaldırmasını talep ediyordu.
Hollanda da başlangıçta karşı çıkmış ancak sonunda yumuşamıştı.
Bu gelişme Schengen için hassas bir döneme denk geliyor. Almanya ve Fransa gibi bazı üye ülkeler düzensiz göçü kontrol altına almak amacıyla sınır kontrollerini yeniden uygulamaya koymuş olsa da uzmanlar bu tek taraflı önlemin etkinliği konusunda şüphe duyuyor.
Cuma günü imzalanan ortak bildiriye göre, "kamu politikası ve iç güvenliğe yönelik ciddi bir tehdidi önlemek" amacıyla Macaristan ile Romanya ve Romanya ile Bulgaristan arasında en az altı ay süreyle geçici sınır kontrolleri tesis edilecek. (Euronews)
