Son dönemde Türkiye'de artan vize sorunları, Yeşil pasaporta yönelik talepleri yeniden gündeme taşıdı. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) bu konuya ilişkin kanun teklifi sayısı 19’a yükseldi. Peki, Yeşil pasaport verilmesi istenen meslek grupları hangileri? Yeşil pasaportu kimler alabilir?
Yeşil pasaport hakkındaki yasa teklifleri, son yıllarda yaşanan vize sorunları nedeniyle Meclis gündeminin önemli maddelerinden biri haline geldi. 'Hususi damgalı pasaport' olarak da bilinen yeşil pasaport, genellikle bazı kamu görevlilerine ve eski bürokratlara veriliyor. Ancak, artan vize engelleri nedeniyle Meclis'te bu pasaportun kapsamının genişletilmesi için hazırlanan kanun teklifi sayısı 19'a ulaştı.
Kanun teklifleri, TIR şoförleri, muhasebeciler, bekçiler, gazeteciler, eczacılar gibi birçok meslek grubuna yeşil pasaport verilmesini içeriyor. Meclis'te bu konuda artan talepler, özellikle yurt dışına çıkmak isteyen kişilerin vize işlemlerinde yaşadığı zorluklar nedeniyle önem kazandı.
Türkiye'de kaç kişide yeşil pasaport var?
Halihazırda 1 milyon 200 bin kişi bu pasaporta sahip. Kabul edilirse en az 800 bin kişi daha alacak
Ancak, Dışişleri ve İçişleri Bakanlıkları, Avrupa ülkelerinin yeşil pasaporta da vize koyabileceği endişesiyle bu yeni taleplere temkinli yaklaşıyor. Vize Acenteleri Derneği Başkanı Mehmet Çalışkan'ın açıklamasına göre, vize ret oranlarının artması ve randevu almanın zorlaşması, kişileri ciddi şekilde zorluyor.
Meclis'te görüşülmeyi bekleyen yasa teklifleri kapsamında, 15 yıl kıdemi olan mühendis ve mimarlar, malul ve muharip gaziler de yeşil pasaport talep eden gruplar arasında. Sözcü'nün haberine göre, kanun tekliflerinin detaylarına göre, 15 yıl kıdemi olan gazeteciler, tiyatro sanatçıları, özel sektördeki doktorlar gibi meslek gruplarına da yeşil pasaport verilmesi isteniyor.
Türkiye'de mevcut durumda 50 bin muhtar, 29 bin bekçi, 68 bin infaz koruma memuru, 15 yıl kıdemli 3 bin gazeteci, 18 bin eczacı ve 16 bin hakim-savcı bulunuyor. Yeşil pasaport kapsamının genişletilmesi durumunda, bu grupların da vize muafiyetinden faydalanabileceği öngörülüyor.
Eğer tekliflerin kabul edilmesi durumunda, eş ve çocuklarla birlikte yaklaşık 800 bin kişi daha yeşil pasaport sahibi olabilecek.
Hangi meslekler alabilecek?
TBMM İçişleri Komisyonu'nda görüşülmeyi bekleyen ancak yasalaşma ihtimali düşük olan teklifler şunlardır:
Derecelerine bakılmaksızın tüm hakim ve savcılar.
Özel sektörde çalışan tiyatro sanatçıları.
Adalet Bakanlığı infaz koruma memurları.
Çarşı ve mahalle bekçileri.
20 yıldır ticaret yapmayan iş insanları.
10 yıldır uluslararası nakliye işi yapan TIR şoförleri.
10 yıl kıdemli üniversite öğretim üyeleri.
Belde Belediye Başkanları.
15 yıl kıdemli eczacılar.
TBMM ve Büyükşehir Belediye danışmanları.
İl ve ilçelerde görev yapmış eski belediye başkanları.
Türkiye çapında örgütlü sendika yönetim kurulu üyeleri.
Yeminli mali müşavirler ve serbest muhasebeciler.
15 yıl kıdemli basın kartı sahibi gazeteciler.
15 yıl kıdemli özel sektör doktorları.
Köy ve mahalle muhtarları.
Yüzde 40 engelli ve 10 yıl kıdemi olan devlet memurları.
TMMOB’ye bağlı 15 yıl kıdemi olan mühendisler ve mimarlar.
Malül ve muharip gaziler.
Yeşil pasaport i̇çin kimler başvurabilir? Yeşil pasaport nedir?
Yeşil pasaport, belirli kamu görevlileri ve eski bürokratlara verilen özel bir pasaport türüdür. Meclis'teki yeni yasa teklifleriyle, belirli kıdeme sahip gazeteciler, mühendisler, eczacılar gibi meslek gruplarının da bu hakka sahip olabilmesi amaçlanıyor.
Dışişleri ve İçişleri Bakanlıklarının endişeleri
Yeşil pasaport kapsamının genişletilmesi konusundaki endişeler, özellikle Avrupa ülkelerinin bu pasaporta da vize uygulama olasılığı üzerinde yoğunlaşıyor. Bakanlıklar, bu risk nedeniyle yeni taleplere mesafeli yaklaşıyor.
Bu gelişmeler ışığında, yeşil pasaport sahibi olmayı bekleyen meslek gruplarının durumu yakından takip ediliyor. Meclis'te konuyla ilgili ilerleyen süreçte yapılacak görüşmeler, bu grupların yurt dışı seyahatlerini kolaylaştırıp kolaylaştırmayacağını belirleyecek.
Yeşil pasaport şartları
Yeşil pasaport birinci, ikinci ve üçüncü dereceden kadrolu memurlara ya da bu şartları sağlayan emekli memurlara, eski bürokratlara, bazı şartları sağlayan ihracat yapan iş insanlarına, il ve ilçelerde görev yapan ya da birinci dereceden emekli olan belediye başkanlarına, devlet sporcuları gibi kişilere ve uygun şartları sağlayan aile üyelerine verilir.
Aile üyelerinin yeşil pasaport alma şartları
Yeşil pasaport hakkına sahip kişinin çocuğu 18 yaşından küçük ise şartsız bir şekilde pasaport alabilir. 25 yaş altı için de birlikte ikamet etmek, herhangi bir işte çalışmamak, evli olmamak, öğrenimine devam etmek gibi şartları sağlaması gerekir. Anne ve babanın boşanmış olması durumunda, velayet sahibi ebeveynin onayı aranır.
Anne ve babanın boşanma davasının devam sürecinde kesinleşme şerhi aranmaksızın mahkemece verilen ara karara göre işlem yapılır.
Yeşil pasaport hak sahibinin vefatı halinde reşit olan çocuklar için yasal temsilci aranmaz, reşit olmayan çocuklar için sağ olan ebeveynin ya da yasal temsilcisinin onayı gerekir.
Eş durumundan dolayı şart aranmaksızın yeşil pasaporta sahip olunabilir. Detaylı bilgi için Pasaport İşlemleri web sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
İhracat yapan kişilerin yeşil pasaport alma şartları
Son 3 takvim yılı itibarıyla yıllık ortalama ihracatı 500 bin doların üzerinde olan (3 yıllık toplam ihracatı 1.5 milyon dolar üzerinde olan) ihracatçı firma temsilcilerine yeşil pasaport verilir. İhracatçı firmaların sahipleri, ortakları ve çalışanları bu hususi damgalı pasaport hakkından yararlanabilir.
Detaylı bilgi ve başvuru formuna ulaşmak için Yeşil Pasaport Başvuru Formu sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Kaç yıllık memur yeşil pasaport alabilir?
Kaç yıllık memuriyet hizmeti olduğuna bakılmaksızın birinci, ikinci ve üçüncü dereceden kadrolarda çalışanlar yeşil pasaport alabilir.
Yeşil pasaporta vize istemeyen ülkeler
Avrupa
Avrupa kıtasında bulunan çoğu ülke – özellikle de Schengen Bölgesi’ne üye olan ülkeler – yeşil pasaport ile vizesiz gidilebilecek ülkeler arasındadır.
Almanya 90 Güne Kadar
Andorra 90 Güne Kadar
Arnavutluk 90 Güne Kadar
Avusturya 90 Güne Kadar
Azerbaycan 90 Güne Kadar
Belçika 90 Güne Kadar
Belarus 90 Güne Kadar
Bosna-Hersek 90 Güne Kadar
Bulgaristan 90 Güne Kadar
Çek Cumhuriyeti 90 Güne Kadar
Danimarka 90 Güne Kadar
Estonya 90 Güne Kadar
Finlandiya 90 Güne Kadar
Fransa 90 Güne Kadar
Gürcistan 90 Güne Kadar
Hırvatistan 90 Güne Kadar
Hollanda 90 Güne Kadar
İspanya 90 Güne Kadar
İsveç 90 Güne Kadar
İsviçre 90 Güne Kadar
İtalya 90 Güne Kadar
İzlanda 90 Güne Kadar
Karadağ 90 Güne Kadar
KKTC Serbest Dolaşım
Kosova 90 Güne Kadar
Letonya 90 Güne Kadar
Lihtenştayn 90 Güne Kadar
Litvanya 90 Güne Kadar
Lüksemburg 90 Güne Kadar
Macaristan 30 Güne Kadar
Kuzey Makedonya 90 Güne Kadar
Malta 90 Güne Kadar
Moldova 90 Güne Kadar
Monako 90 Güne Kadar
Norveç 90 Güne Kadar
Polonya 90 Güne Kadar
Portekiz 90 Güne Kadar
Romanya 90 Güne Kadar
San Marino 90 Güne Kadar
Sırbistan 90 Güne Kadar
Slovakya 90 Güne Kadar
Slovenya 90 Güne Kadar
Ukrayna 90 Güne Kadar
Vatikan 90 Güne Kadar
Yunanistan 90 Güne Kadar
Asya
Asya Kıtası ve Orta Doğu bölgesinde de çok sayıda yeşil pasaport ile vizesiz ülkeler bulunur.
Bahreyn 90 Güne Kadar
Bangladeş 90 Güne Kadar
Birleşik Arap Emirlikleri 90 Güne Kadar
Çin 30 Güne Kadar
Doğu Timor 30 Güne Kadar
Endonezya 14 Güne Kadar
Filipinler 30 Güne Kadar
Filistin 30 Güne Kadar
Hong Kong 90 Güne Kadar
Irak 30 Güne Kadar
İran Halk Cumhuriyeti 90 Güne Kadar
İsrail 90 Güne Kadar
Japonya 90 Güne Kadar
Kamboçya 90 Güne Kadar
Katar 90 Güne Kadar
Kazakistan 30 Güne Kadar
Kırgızistan 90 Güne Kadar
Kuveyt 90 Güne Kadar
Güney Kore 90 Güne Kadar
Lübnan 90 Güne Kadar
Makau 30 Güne Kadar
Maldivler 30 Güne Kadar
Malezya 90 Güne Kadar
Moğolistan 30 Güne Kadar
Myanmar Elektronik Vize – 28 Güne Kadar
Nepal Kapıda vize
Pakistan 90 Güne Kadar
Rusya Elektronik Vize – 30 Güne Kadar
Singapur 90 Güne Kadar
Sri Lanka 30 Güne Kadar
Suriye 90 Güne Kadar
Tacikistan 60 Güne Kadar
Tayland 90 Güne Kadar
Tayvan Kapıda Vize – 30 Güne Kadar
Türkmenistan 30 Güne Kadar
Umman 30 Güne Kadar
Ürdün 90 Güne Kadar
Vietnam 90 Güne Kadar
Yemen 30 Güne Kadar
Afrika
Pek çok Afrika ülkesi de yeşil pasaport vize istemeyen ülkeler arasında yer alır. Yeşil pasaport sahipleri; Afrika kıtasının kuzeyinde ve güneyinde bulunan çoğu ülkeye vizesiz bir şekilde seyahat edebilir.
Botsvana 90 Güne Kadar
Cezayir 90 Güne Kadar
Cibuti 90 Güne Kadar
Fas 90 Güne Kadar
Fildişi Sahili 90 Güne Kadar
Gana 60 Güne Kadar
Güney Afrika Cumhuriyeti 30 Güne Kadar
Kamerun 90 Güne Kadar
Kenya 90 Güne Kadar
Komor Federe İslam Cumhuriyeti
Libya 90 Güne Kadar
Madagaskar 90 Güne Kadar
Mauritius 30 Güne Kadar
Moritanya 90 Güne Kadar
Mozambik 30 Güne Kadar
Mısır 90 Güne Kadar
Ruanda
Senegal
Seyşeller 90 Güne Kadar
Sudan 30 Güne Kadar
Svaziland 30 Güne Kadar
Tanzanya 90 Güne Kadar
Togo
Tunus 90 Güne Kadar
Yeşil Burun Adaları
Zambiya 30 Güne Kadar
Zimbabve
Kuzey ve Orta Amerika
Birkaç ülke haricinde Kuzey ve Orta Amerika’daki çoğu ülkeye vizesiz bir şekilde seyahat edebilirsiniz.
Antigua ve Barbuda 6 Aya Kadar
Aruba 90 Güne Kadar
Bahamalar
Barbados 90 Güne Kadar
Belize 90 Güne Kadar
Britanya Virjin Adaları 30 Güne Kadar
Curaçao 30 Güne Kadar
Dominika 21 Güne Kadar
Dominik Cumhuriyeti 30 Güne Kadar
El Salvador 90 Güne Kadar
Grenada
Guatemala 90 Güne Kadar
Guyana 90 Güne Kadar
Haiti 90 Güne Kadar
Hollanda Antilleri
Honduras 90 Güne Kadar
Jamaika 90 Güne Kadar
Kosta Rika 30 Güne Kadar
Küba
Meksika 90 Güne Kadar
Nikaragua 90 Güne Kadar
Panama 6 Aya Kadar
Saint Kitts (Saint Christoper) ve Nevis Adaları 90 Güne Kadar
Saint Lucia 6 Haftaya Kadar
Saint Vincent ve Grenadinler Adaları 30 Güne Kadar
Sint Maarten 30 Güne Kadar
Trinidad ve Tobago 30 Güne Kadar
Turks ve Caicos Adaları 90 Güne Kadar
Güney Amerika
Yeşil pasaport sahipleri, Falkland Adaları haricinde, Güney Amerika’da bulunan tüm ülkelere vizesiz bir şekilde gidebilir.
Arjantin 90 Güne Kadar
Bolivya 90 Güne Kadar
Brezilya 90 Güne Kadar
Ekvador 90 Güne Kadar
Kolombiya 90 Güne Kadar
Paraguay 90 Güne Kadar
Peru 90 Güne Kadar
Şili 90 Güne Kadar
Uruguay 90 Güne Kadar
Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları Vize gerekli değil – Ziyaretçi izni gerekli
Okyanusya
Okyanusya’daki çoğu ülke ne yazık ki yeşil pasaport sahibi Türk vatandaşlarından vize ister. Bunun yanında, Cook Adaları ve Yeni Kaledonya gibi yeşil pasaport ile vizesiz gidilen ülkeler de bulunur.
Cook Adaları 31 Güne Kadar
Fiji 120 Güne Kadar
Niue 30 Güne Kadar
Palau 30 Güne Kadar
Samoa 60 Güne Kadar
Tonga 31 Güne Kadar
Tuvalu 30 Güne Kadar
Vanuatu 30 Güne Kadar
Yeni Kaledonya
Yeşil pasaporta vize isteyen ülkeler
Aşağıda, yeşil pasaport vize isteyen ülkeler listesini bulabilirisiniz.
Avrupa Kıtası
Birleşik Krallık
Ermenistan
Cebelitarık
İrlanda
Kıbrıs Cumhuriyeti
Asya
Afganistan
Bhutan
Hindistan
Kore Halk Cumhuriyeti (Kuzey Kore)
Afrika
Çad
Eritre
Kongo Cumhuriyeti
Liberya
Mali
Orta Afrika Cumhuriyeti
Kuzey ve Orta Amerika
Amerika Birleşik Devletleri
Bermuda
Cayman Adaları
Grenada
Kanada
Meksika
Montserrat
Porto Riko
Turks ve Caicos Adaları
Amerikan Virjin Adaları
Güney Amerika
Falkland Adaları
Okyanusya
Amerikan Samoası (ABD Vizesi Gerekli)
Avustralya
Guam (ABD Vizesi Gerekli)
Kiribati
Kuzey Mariana Adaları (ABD Vizesi Gerekli)
Nauru
Solomon Adaları
Yeni Zelanda